Cảm xúc Bình Liêu tháng 11, cơn “say nắng” bất chợt miền biên viễn

Vào một ngày thu nắng đẹp, gió nhẹ, bất chợt cơn “say nắng” Bình Liêu ùa đến, nhanh và tự lúc nào không hay. Tháng 11, đặt chân tới mảnh đất này, ấn tượng đầu tiên của tôi về nơi đây chính là hình ảnh những bông lau trắng muốt đang đu đưa trong gió. Từng bông lau nhỏ trắng, khẽ rung rinh như mời gọi, như thu hút mọi ánh nhìn.

Từ trên xe, ném nhanh một ánh mắt ra xung quanh, cảnh tượng còn tuyệt vời và thơ mộng hơn tôi nghĩ. Khắp nơi nơi, từ vệ đường, từng sườn đồi, trong lòng thung lũng, những bông lau nở trắng một vùng, tự nghĩ quả không sai khi có ai đó đặt cho du lịch Bình Liêu tháng 11 cái tên “thiên đường cỏ lau“.

Nếu nói thiên nhiên đã ban cho nơi đây một sự ưu ái lớn thì cũng cần cảm ơn sự quên lãng của con người trong suốt những năm tháng qua. Bình Liêu đơn sơ lắm, giản dị lắm, nhưng cũng chẳng biết có phải vì cái sự đơn sơ, giản dị ấy mà nơi này lại giống như “viên ngọc thô”, thu hút người ta tới đây quanh năm hay không?

Review Bình Liêu – Thiên đường của sự giản đơn

Từng có dịp đi nhiều nơi, từng lên cao nguyên đá Hà Giang ngắm hoa tam giác mạch, từng đi săn mây Tà Xùa, từng lặn biển Phú Quốc ngắm san hô, nhưng tôi chưa từng được đến đâu lại khung cảnh nguyên sơ, thanh bình và lạ lùng đến vậy. Vừa hùng vỹ, bao la lại vừa nên thơ, đằm thắm, Bình Liêu không biết từ khi nào đã trở thành một cái tên “cửa miệng”, một lựa chọn hoàn hảo cho chuyến du lịch ngắn ngày vào cuối tuần.

Mặc dù chỉ là một “xứ xa” nhưng chắc chắn nhiều người sẽ không khỏi bất ngờ khi biết rằng, rất nhiều điểm du lịch Bình Liêu đẹp và hoành tráng không khác trong những bộ phim với kỹ xảo hiện đại. Kể sơ qua thì là đồi cỏ lau trắng như tấm thảm lên thiên đường, vạn lý trường thành, sống lưng khủng long, cung đường tuần tra biên giới, nóc nhà Quảng Ninh, rừng phong lá đỏ, bộ tứ cột mốc linh thiêng…

Tới Bình Liêu vào buổi sáng, tôi dành ra khoảng 2 tiếng chỉ để lượn lờ trên những cung đường quanh co, hít thở cái không khí trong lành và để mặc gió lùa vào tóc, gió kéo tâm hồn lướt qua từng tán cây, ngọn cỏ. Dừng xe trên đỉnh một ngọn đồi, tranh thủ chụp mấy tấm ảnh về khoe bạn bè, một cảm giác thích thú và khiến tôi tò mò về những căn nhà nhỏ, màu nâu nhạt nằm thấp thoáng phía xa, thỉnh thoảng trên vài thửa ruộng bậc thang chín vàng óng ả là một vài chấm đỏ, nhỏ nhỏ, khẽ động đậy và di chuyển. Phải tới gần hơn mới thấy đó là những người Dao Thanh Phán trong trang phục đặc trưng của mình đang làm nương rẫy.

Nghe nói, Bình Liêu mùa nào cũng đẹp, một ngày 4 mùa, không khí trong lành và thích lắm. Cách thành phố Hạ Long khoảng 120km về hướng Đông Bắc, cách Hà Nội 270km và cao hơn mực nước biển khoảng 1200m, Bình Liêu khiêm tốn và yên bình như chính cuộc sống của những người dân nơi đây.

Không biết có ai như tôi không, nhưng lần đầu gặp mặt trực tiếp, tôi khá hiếu kỳ về trang phục và văn hoá của những người dân ở đây, đặc biệt là người Dao Thanh Phán. Có nhiều tên gọi khác nhau của người Dao Thanh Phán, như Mán Thanh Phán, Mán Tro, Lo Gang, hoặc Dao đại Bàn… Những người phụ nữ người Dao này thường cạo đầu từ năm 15 tuổi, đội một chiếc “mũ” đỏ, cao khoảng 25cm khá lạ mắt.

Một điều ít người biết, đó là trước đây, những chiếc “mũ” này, thực chất là những lớp vải đỏ được quấn từng lớp lên nhau (tới 40, 50 lớp), bên trong cùng là 4 que tre được cố định làm khung, bên ngoài cùng là một tấm vải đỏ thêu hoa, hoạ tiết trang trí khá bắt mắt.

Nếu chỉ nhìn thôi thì có vẻ những người Dao Thanh Phán khá “đáng sợ”, nhưng thực chất họ lại là những con người bình dị, thân thiện và đặc biệt là rất hay cười. Bạn sẽ thấy tôi nói đúng nếu một lần tới đây và vẫy tay chào, chủ động bắt chuyện với họ ở Bình Liêu.

Trước khi tới đây, tôi có tìm hiểu qua một vài thông tin và đã lên sẵn một list các điểm cần tới trong chuyến hành trình của mình, chỉ không biết thời tiết có ủng hộ và sức mình có thể làm tới đâu. Kế hoạch ban đầu là tới một homestay Bình Liêu nào đó, đặt phòng trước, sau đó thẳng tiến tới các cột mốc như 1300, 1302, 1297, 1305, 1327. Thực sự phải nói rằng khung cảnh ở đây quá tuyệt vời nên nó cũng khiến tôi phải hối tiếc đôi chút vì đã không chuẩn bị lều trại, rủ thêm vài người bạn để cắm trại trên sườn núi. Hãy thử tưởng tượng xem, sẽ thú vị thế nào nếu buổi tối một nhóm bạn cắm trại, đốt một đống lửa lớn, ngồi quây quần ăn đồ nướng và chuyện trò thâu đêm, tối ngắm sao trời, sáng ngắm bình minh… Chỉ nghĩ thôi đã muốn quay lại đây lần nữa rồi!

À, lời khuyên cho các bạn đi sau, nếu muốn cắm trại qua đêm thì hãy lựa chọn leo núi Cao Ly, ở Húc Động hay núi Cao Xiêm, Lục Hồn để qua đêm nhé, vì những chỗ này sườn núi rộng, thoải và có nhiều đoạn có bãi cỏ rộng, khá bằng phẳng. Và quan trọng nữa, là chúng ta du lịch để trải nghiệm chứ không phải để khám và “phá” thiên nhiên, nên hãy thu dọn đồ thừa, rác thải sau khi kết thúc. Đừng quên, Bình Liêu hấp dẫn chúng ta bởi chính sự hoang sơ và thân thiện của nó.

Phải tới đây mới hiểu vì sao nơi này được gọi là “Sapa Quảng Ninh“. Buổi sáng thức dậy sớm, bạn sẽ cảm nhận được khá rõ cái lạnh, sương giăng lảng bảng, trưa và giữa ngày sẽ có nắng và ấm, nóng dần về buổi chiều. Đôi lúc Bình Liêu “hờn dỗi” và có mưa phùn, từng hạt mưa nhẹ bay và mù mịt như xuân về, nếu may mắn bạn sẽ được chiêm ngưỡng cả một biển mây bồng bềnh, lững lờ ngay trước mặt, đây cũng chính là lý do khiến ngày càng nhiều hơn các bạn trẻ tìm tới đây để “săn mây”.

Điểm nhấn lớn nhất ở trong tên gọi của Bình Liêu – sống lưng khủng long là một trong những hoạt động mà bất cứ ai cũng đều phải làm, nếu không sẽ uổng phí một chuyến đi tuyệt vời. Từ quốc lộ 18C, hướng về phía cửa khẩu Hoành Mô khoảng vài km là chỗ rẽ vào bàn Ngàn Chuồng, tiếp tục rẽ vào mốc 68 và đi tiếp khoảng hơn chục km nữa là tới cột mốc 1302. Từ đây, đường sẽ khó và hiểm trở hơn, nhưng đây cũng chính là “sống khủng long” huyền thoại, lối lên cột mốc 1305.

Nếu là người sợ độ cao, có lẽ bạn không nên thử, sống khủng long càng đi càng nguy hiểm, đường đi nhỏ, 2 bên là sườn dốc, vực sâu, nhưng bạn tôi ơi, cảm giác đứng giữa đất trời, chênh vênh đấy, sợ thật đấy, nhưng đó lại là cả một cảm giác lẫn lộn giữa tự hào, hưng phấn, thích thú và kích thích tột cùng.

Một toà thiên nhiên hùng vỹ, một vùng rừng núi bao la nằm dưới chân, đưa tay lên chạm mây trời, phóng tầm mắt thật xa, tự hào, “Việt Nam mình cũng đẹp lắm chứ”. Trước đây đường lên mốc 1305 được ví như con đường nguy hiểm nhất, nhưng ngày nay, một con đường bậc thang bê tông trải dài đã khiến đoạn đường này trở thành “vạn lý trường thành“, với độ dài khoảng gần 2km và dễ đi hơn rất nhiều.

Đỉnh Cao Xiêm được ví như “nóc nhà Quảng Ninh”, cột mốc 1305 là phần thưởng đáng giá cho những ai muốn thử thách bản thân. Đường đi tuy không dễ, nhưng phần thưởng nhận được cũng không nhỏ. Hai bên đường mọc trắng cỏ lau, càng lên cao gió càng mát lộng, mỗi bước chân đi như tới gần hơn với “cánh cửa thiên đường”. Chẳng thế mà nhiều người nói vui, sống lưng khủng long là con đường tu hành, đỉnh cao nhất và cột mốc 1305 là đắc đạo, trở thành một phần của trời đất, để gió cuốn bay bụi trần, thả hồn theo mây gió và ngắm nhìn thế gian từ trên cao.

Vì từng đi Sapa vài lần và bản thân có hứng thú đặc biệt với các bản làng dân tộc, nên sau cả buổi vất vả chinh phục những đỉnh cao, chiều xuống, tôi tìm về các bản làng dân tộc để tìm hiểu cuộc sống của người Dao, Sán Chỉ, Tày… ở Bình Liêu. Những ngôi nhà nhỏ với màu nâu vàng chủ đạo, vách đất, những ô cửa sổ và một vài đồ đạc đơn giản bằng gỗ.

Cuộc sống hàng ngày của họ cũng rất bình dị, ngày ngày chăm sóc đồng áng, khi thì phơi quế, lấy rau, lên rừng đào măng, lấy củi, tối về lên lửa và ăn bữa cơm đạm bạc nhưng đầy bình yên. Hình ảnh làn khói mỏng toả ra từ những mái nhà, hoà cùng một màu xanh của rừng núi, màu vàng của lúa chín, không gian xung quanh là nắng, là gió, là tiếng chim rừng hót rộn ràng, tôi tự hỏi, liệu những người dân nơi đây có biết, họ đang sống trong một thiên đường thế nào không nhỉ?

Bình Liêu không có khách sạn 5 sao hay những khu nghỉ dưỡng cao cấp, sang trọng. Nơi này chỉ có một khách sạn duy nhất, đếm kỹ lắm chắc cũng chỉ chừng dăm cái nhà nghỉ và homestay. Đọc vài bài review Bình Liêu, thấy có người hỏi về resort, hỏi dịch vụ cao cấp như Spa hay yoga, tự nhiên thấy khá buồn cười và cầu mong sẽ không bao giờ có.

Bởi, cá nhân thiết nghĩ, vùng đất này cũng thực sự không cần, không nên có những xa hoa như vậy. Chỉ có thế này, chỉ có sự đơn sơ mộc mạc như bây giờ mới khiến Bình Liêu trở thành thiên đường của sự giản đơn, thiên đường dành cho những kẻ có tâm hồn treo ngược (như tôi) và thiên đường cho những người đi trốn.

Nếu muốn trải nghiệm trọn vẹn và cảm nhận thực sự cuộc sống của người dân nơi đây, bạn có lẽ cũng nên cho phép mình tự thưởng một chút đặc sản Bình Liêu. Tất nhiên, sẽ không phải là đặc sản theo kiểu “sơn hào hải vị“, mà đó lại chính là những món ăn khá dân dã, bình thường như bánh ngải, bánh coóc-mò, phở xào hay cao hơn một chút là gà đen tẩm mật ong rừng nướng và các món ăn làm từ miến dong.

Tất cả đều được làm từ những nguyên liệu tự nhiên sẵn có, làm bởi đôi bàn tay gầy guộc, thô ráp của những con người nơi đây. Có thể những món đặc sản này không khiến bạn hài lòng hay cảm thấy ngon miệng, nhưng đây cũng là những tinh hoa, nét văn hoá truyền thống được truyền qua nhiều thế hệ người Dao, Tày, Sán Chỉ nơi đây, thậm chí còn là những món ăn chỉ xuất hiện trên mâm cỗ, dịp cúng lễ, hội.

Rời xa thành phố hiện đại với bụi đường, với tiếng ồn xe cộ vào nhịp sống náo nhiệt, chỉ cần đi một tour Bình Liêu 2 ngày 1 đêm, những giá trị tưởng chừng như cũ kỹ, cổ hủ và lạc hậu nơi đây bỗng chốc trở thành “cực phẩm”, dù ngắn ngủi nhưng cũng đủ lắng đọng và để lại cho mỗi người một nỗi niềm riêng.