Du lịch Bình Liêu, rủ nhau đi chợ tình Đồng Văn (ngày hội kiêng gió) của người Dao

Không chỉ Sapa, Hà Giang hay Lạng Sơn mới có chợ tình, mà nếu đi du lịch Bình Liêu vào khoảng tháng 5 (tháng Tư Âm lịch), bạn sẽ có cơ hội tham dự chợ tình Đồng Văn (ngày hội kiêng gió) của người Dao. Đây là phiên chợ tình Bình Liêu của các đồng bào dân tộc thiểu số trong vùng và cũng là một trong 4 lễ hội lớn nhất Bình Liêu hàng năm.

Chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu là gì?

Chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu là phiên chợ diễn ra vào “ngày hội kiêng gió” của người Dao, hay có thể hiểu chính xác hơn thì “chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu” cũng chính là ngày hội kiêng gió của dân tộc Dao.

Theo quan niệm của người dân tộc Dao thì ngày 4/4 Âm lịch hàng năm là “ngày xấu”, làm gì cũng không thuận lợi, cũng hỏng hoặc trắc trở, khó thành công. Chính vì thế, vào ngày này, đồng bào người Dao dừng mọi hoạt động công việc, tập trung vào các hoạt động vui chơi, đi chợ, tham gia văn nghệ hay uống rượu mừng… Những hoạt động này thường diễn ra tập trung ở một nơi (chợ trung tâm), trở thành khởi nguồn cho việc gặp gỡ, giao lưu, tìm hiểu nhau, rồi trở thành “chợ tình” với cái tên “chợ tình Đồng Văn” – điểm nhấn nổi bật khi du lịch Bình Liêu.

Chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu là nơi để các đôi nam nữ, bạn bè lâu năm có thể tìm lại, gặp gỡ nhau, cùng hàn huyên câu chuyện hoặc tìm hiểu nhau. Vào ngày hội kiêng gió này, vợ, chồng sẽ được quyền gặp lại những người bạn cũ mà không cần lo lắng người kia có ghen hay không.

Chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu được tổ chức khi nào?

Người Dao ở Bình Liêu có câu nói “Mì sèng phẩy hêy dảo“, có nghĩa là “đi chơi chợ mùng 4 tháng Tư“, đây là vừa là câu nói mà các chàng trai, cô gái người Dao rủ nhau đi chơi chợ phiên mà còn là một thông báo để báo hiệu, đã tới ngày họp chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu (ngày 4/4 Âm lịch hàng năm). Những năm gần đây, ngày hội này cũng được khách du lịch Bình Liêu để ý và chọn làm dịp để tới thăm mảnh đất vùng cao này.

Hay như vừa nói ở trên, chợ tình Đồng Văn cũng chính là ngày hội kiêng gió của dân tộc Dao và là một trong những ngày lễ rất thiêng liêng, có ý nghĩa với người dân tộc Dao nơi đây.

Chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu có gì hấp dẫn?

Ở xã Đồng Văn huyện Bình Liêu có tất cả 9 thôn và 7 trong số đó lại có dân số 100% là người Dao, nên mỗi lần tới phiên chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu, cả xã này lại như mở hội. Đặc biệt, kể từ khi được nhà nước và UBND huyện hỗ trợ tổ chức (từ năm 2007) thì ngày hội kiêng gió này của người Dao đã trở thành một điểm nhấn trong du lịch Bình Liêu và đồng thời cũng là ngày hội chung cho toàn bộ bà con, đồng bào các dân tộc của huyện cùng tham gia.

Theo quan niệm của người Dao Thanh Phán ở Bình Liêu, vào ngày này, “thần gió” sẽ vào trong nhà và thổi bay những điều ác, điều xấu, cuốn theo cả “sự ghen tuông” và “ghét bỏ” lên tít tận đỉnh Cao Ba Lanh, chính vì thế, khi chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu diễn ra sẽ chỉ còn lại sự vui vẻ, náo nhiệt và háo hức.

Từ buổi sáng sớm ngày diễn ra phiên chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu, người dân nơi đây đã lặng lẽ ra khỏi nhà và tập trung dưới khu chợ, họ mặc trên mình những bộ váy áo mới nhất, đẹp nhất, các chàng trai, cô gái giao lưu, tìm hiểu nhau qua điệu “Sán cố” và tấu kèn “Piêng diệt” say đắm lòng người. Với khách du lịch Bình Liêu thì đây thực sự là một ngày hội, một dịp hiếm có để chứng kiến một “bộ mặt khác” của Bình Liêu.

Ngày hội kiêng gió của người Dao ở Bình Liêu vừa là nơi giao lưu, gặp gỡ của nam nữ thanh niên, vừa là nơi mọi người tìm lại nhau, tìm lại những người xưa trong quá khứ để ôn lại kỷ niệm, để chia sẻ, tâm sự về cuộc sống hiện tại. Ban ngày họ hát hò, nhảy múa và uống rượu, buổi tối lên rừng hò hẹn nhau. Suốt từ sáng tới đêm, những âm thanh từ sáo, khèn, kèn vang lên không dứt như tâm sự của đôi bạn xưa không nỡ xa rời.

Không chỉ có người Dao ở Đồng Văn, mà người dân ở cả Hải Hà, Đầm Hà hay xa hơn như Hoành Bồ, Đông Triều… khách du lịch Bình Liêu cũng tụ tập về đây nhân dịp ngày 4/4 âm lịch. Các quầy, sạp bán hàng của người Hoa, người Kinh những năm gần đây cũng nhiều hơn, mở sớm hơn và phục vụ nhiều mặt hàng hơn. Khiến cho không khí chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu (ngày hội kiêng gió) càng thêm nhộn nhịp và đa sắc màu hơn.

Có câu chuyện rằng, những người phụ nữ Dao là những người kín kẽ, cẩn thận và hết mực nết na. Khách tới chơi ở trong nhà cả tháng cũng có khi không biết họ đã tắm lúc nào. Ấy vậy mà, khi tới ngày hội kiêng gió, họ lại như một người khác hẳn, phóng khoáng, cởi mở và vô cùng tự do. Họ tự do trong ngôn từ, trong hành động, tự do trong giao tiếp khi có thể thuận miệng gọi ra vài ba “chầu bia” mời bạn bè, cùng nhau uống say tuý luý, uống tới khi “no cái bụng, chùn cái chân” mới thôi.

Ngoài việc là nơi gặp gỡ, giao lưu thì chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu cũng bày bán nhiều mặt hàng đa dạng, thiết yếu và tái hiện lại “lễ cấp sắc” – một nghi thức quan trọng trong cuộc sống với bà con người đồng bào dân tộc Dao nơi đây. Đồng thời ngày hội kiêng gió cũng diễn ra các hoạt động văn nghệ như ca hát, vui chơi, các trò chơi đẩy gậy, ném còn, thi nấu ăn, làm bánh… khách tới du lịch Bình Liêu cũng có thể thử sức mình trong những trò chơi thú vị này.

Không thể phủ nhận, kể từ khi có sự quan tâm và chung tay của Nhà nước, cuộc sống kinh tế của người dân huyện đã được cải thiện đáng kể. Không chỉ phiên chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu (ngày hội kiêng gió) mà cả những lễ hội đình Lục Nà, hội hoa sở… cũng dần được tổ chức một cách chuyên nghiệp, quy mô và hoành tráng hơn, từ đó giúp các tour du lịch Bình Liêu phát triển hơn, hình ảnh, văn hoá của Bình Liêu được biết tới nhiều hơn.

Chợ tình Đồng Văn ở Bình Liêu khó tả lắm, nó vui lắm, sôi động lắm, ồn ã nhưng cũng chứa đựng nhiều lắm. Nào là nhà ai mới tậu lứa lợn, anh của tôi vừa cưới được một cô gái chăm chỉ nhất bản, nhà tôi vừa bán được mấy ha rừng, tôi có tiền làm nhà, cưới vợ rồi… Vài ba câu chuyện tâm giao, một vài tiếng thở dài, ánh mắt nhìn xa xăm về phía ngọn cây… Đâu đó có tiếng hát nhỏ mà phải nghe kỹ lắm mới thấu, đó là tiếng lòng của chàng trai, cô gái Dao mong chờ người bạn của mình mà không thấy.

Phiên chợ tình Đồng Văn chỉ có một ngày, khi ánh hoàng hôn buông xuống cũng là lúc sự tiếc nuối dần lớn hơn. Có lẽ vì lý do nào đó mà lời hẹn “chợ tình” đành bỏ lỡ, nhưng biết đâu, phiên chợ năm sau lứa đôi sẽ gặp lại, mọi thứ lại như còn nguyên vẹn, “ngày hội kiêng gió” lại ùa về như mới.